آثار طلاق برای زنان و مردان 

پس از طلاق، به دلایل مختلف ممکن است عزت نفس دچار آسیب شود. بسیاری از افرادی که متارکه کرده‌اند خود را شخصی ناپسند و فاقد توان کافی برای ازدواج مجدد می‌دانند. مردان و زنان از لحاظ واکنشی که در برابر طلاق از خود نشان می‌دهند، با یکدیگر تفاوت دارند.

مردان گرایش به آن دارند که طلاق را به عنوان چیزی که به ناگهان رخ داده است، ادراک کنند. زنان بیشتر احتمال می‌رود که آن را به عنوان نقطه پایانی بر یک فرآیند طولانی قلمداد کنند.به همین خاطر است که زنان کمتر احساسات منفی را درباره طلاقشان گزارش می‌کنند.

آدمیان از لحاظ واکنشی که در برابر طلاق از خود نشان می‌دهند، بسیار متفاوت‌اند، بسیاری از هم می‌پاشند، اما برخی دیگر، نوعی تعالی عاطفی را تجربه می‌کنند. اگر طلاق را نقطه مقابل ازدواج موفق و خوب تلقی کنیم، در این صورت، پدیده‌ای غمبار قلمداد خواهند شد.

کاهش اعتماد به نفس در نتیجه طلاق منشأ مهم اختلالات اعضاء خانواده در حین و بعد از طلاق می‌باشد.

 

طلاق و آثار آن بر جامعه

طلاق نه تنها سطح اعتماد اعضای خانواده را کاهش می‌دهد بلکه باعث می‌گردد یکی از طرفین یا هر دو به طور قابل ملاحظه‌ای احساس پوچی کنند.گذشته از این طلاق پدیده‌ای است که بر تمامی جوانب جمعیت یک جامعه اثر می‌گذارد، زیرا از طرفی بر کمیت جمعیت اثر می‌نهد، یعنی واحد مشروع و اساسی تولید مثل یعنی خانواده را از هم می‌پاشد، از طرف دیگر بر کیفیت جمعیت نیز اثر می‌گذارد، زیرا موجب می‌شود فرزندانی محروم از نعمت‌های خانواده تحویل جامعه گردند که احتمالاً فاقد سلامت کافی روانی در احراز مقام شهروندی یک جامعه‌اند.

بنابراین آسیب اجتماعی ناشی از این اقدام نه تنها متوجه اعضاء خانواده، بلکه متوجه کل جامعه و نسل آینده می‌باشد.

اما با این وجود بسیاری از زنان و مردان چاره ی دیگری جز جدا شدن از یکدیگر و پایان دادن به زندگی مشترکشان ندارند ، زیرا یا خود به تنهایی توان کافی برای حل مشکلات ندارند و یا حتی زمانی که کمک می خواهند و در پی پایان دادن به مشکلات هستند یک نفر از آن دو کمکی نمی کند و شاید چندین روز خوب و شاد و سرحال و بعد از آن به دلیل شدت آسیب های روانی و جسمی به حالت ابتدایی بازگشته و زندگی را به کام خود و دیگران (همسر و فرزندان) تلخ می کند.

پدیده طلاق، در جامعه امروز به عنوان یکی از آسیب‌های اجتماعی مطرح می‌شود که ریشه در تغییر و تحولات گوناگون فرهنگی، اجتماعی، زیستی و… دارد که با پیچیده تر شدن زندگی امروز، سطح آن نیز شدت یافته است.

 

پیامدهای منفی طلاق

بخشی از آثار طلاق در سطح فردی، خانوادگی و اجتماعی به اختصار عبارتند از:

۱. بعد فردی

-‌ ترس از آینده: تصمیم به پایان دادن به یک رابطه نزدیک، کار ساده و بی‌اهمیتی نیست، این تصمیم با احساس تأسف و سرزنش خود همراه است. ترس از تنهایی پس از طلاق، احساسی است که زنان بیش از مردان ابراز می‌کنند. این ترسهای واقعی ناشی از تردیدهای واقع بینانه درباره مسائل مالی، بازار کار، مشکلات بزرگ کردن فرزندان به تنهایی و تغییر در زندگی فردی و اجتماعی است.

– احساس گناه: گاهی زنان مطلقه با احساس گناه زیادی در مورد متلاشی شدن خانواده دست به گریبان هستند. به اعتقاد برخی از صاحبنظران مهمترین احساسی که پس از طلاق در پدر و مادر متارکه کننده پدید می‌آید، احساس گناه و خیانت نسبت به خوشبختی فرزندان است،

ـ احساس تنهایی: بعد از مدتی که از طلاق می‌گذرد، فرد احساس تنهایی می‌کند، زیرا از محیط امن خانواده که دیگران علیرغم تمام مسائلشان در آن زندگی می‌کنند، جدا شده و باید با تمام مسائل تنها زیستن و طلاق رو در رو شود.

ـ مشکلات روحی و جسمی: فقدان همسر و تنهایی پس از طلاق موجب می‌شود که اکثر زنان و سپس مردان پس از جدایی به ناراحتی‌های روحی و جسمی دچار شوند و همچنان نیازهای عاطفی خود را در همسر قبلی خود جستجو نمایند.

در واقع طلاق یک تهدید اجتماعی – اقتصادی برای زن محسوب می‌شود. لذا مشکلات زنان در ابعاد مختلف پس از طلاق، بیش از مردان می‌باشد.

ـ مشکل دوگانگی نقش: زنان در ارتباط با فرزندان خود علاوه بر مشکل اقتصادی با دوگانگی نقش مواجه می‌شوند و نبود نقش پدر، فرزندان را دچار مشکل می‌کند. زن مطلقه برای فرزندانش هم باید پدر باشد هم مادر و مرد نیز متعاقباً چنانچه کودک با او زندگی کند، باید هم نقش مادر و هم نقش پدر را بر عهده بگیرد.

ـ مشکلات اقتصادی: مهمترین مشکل زن پس از طلاق مسئله اقتصادی است. این موضوع برای زنان کم سواد و فاقد مهارت به صورت حادتری جلوه می‌کند. واکنش اعضای خانواده نسبت به طلاق و جدایی مختلف است. در برخی موارد آنان نگرانند که فرد متارکه کننده از نظر اقتصادی و مالی به آنها وابسته شود. طلاق می‌تواند موقعیت اقتصادی – اجتماعی فرد مانند شغل او را تحت تأثیر قرار دهد.

ـ انزوای اجتماعی و اختلال در هویت اجتماعی: وضعیت زن و شوهر پس از طلاق روندی از محرومیتهای گوناگون، طرد اجتماعی، اختلال در مناسبات اجتماعی دوران زندگی مشترک در یک دوره کوتاه و یا یک دوره طولانی عدم ارتباط با محیط بیرونی، فقدان همدل و همراز و نبودن محل زندگی مستقل برای طرفین است.

ـ کاهش فرصتهای ازدواج: زنان مطلقه معمولاً نسبت به مردانی که متارکه نموده اند، کمتر ازدواج مجدد می‌کنند. از جمله علل اجتماعی این وضعیت، وجود فرزندان، سن زن و عدم پذیرش مردان جهت ازدواج با زن مطلقه می‌باشد. البته این امر به علل عاطفی مانند شکست در ازدواج قبلی و عدم تمایل برای ازدواج و نیز عدم اعتماد مردان به موفقیت زنان مطلقه در زندگی زناشویی و عدم روحیه مناسب جهت آغاز زندگی جدید باز می‌گردد.

ـ ارتکاب به جرم و بزهکاری:  از آنجا که یکی از کارکردهای خانواده، ارضاء تمایلات جنسی بوده است، با فروپاشی خانواده، فرد با فقدان ارضاء جنسی مواجه می‌شود چنانچه فرصت ازدواج و تمتع جنسی از طریق مشروع میسر نشود و فرد چنین نیازی را به دلیل تجربه جنسی قبلی شدیدتر از گذشته احساس نماید، به سوی انحرافات جنسی و فساد اخلاقی (روسپیگری) کشیده می‌شود.

ـ کاهش رضایت از زندگی: اول رضایت ناشی از برخورداری و درآمد مناسب دوم رضایت ناشی از بودن این که ما چه کسی هستیم و سوم رضایت ناشی از ارتباط که به رابطه اجتماع از حیث شدت و درگیری عاطفی برمی گردد.

 

۲. بعد خانوادگی

*تاثیر بر فرزندان

ارتکاب به جرم و بزهکاری : مشکلات روحی و جسمی : مشکلات تربیتی : مشکلات زندگی آتی : اختلال در هویت فردی و خانوادگی

احساس گناه و ناراحتی : ایجاد خانواده های ناتنی

*تاثیر بر سایر اعضای خانواده

ایجاد خانواده اضطراری : تقسیم کار مجدد در خانواده : مشکلات ازدواج سایر اعضای خانواده : طرد اجتماعی اعضای خانواده

 

۳. بعد اجتماعی

طلاق پدیده‌ای است به تمام معنی اجتماعی و همانند نهاد اجتماعی عمل می‌کند. زمانی که جامعه در معرض آسیبهای بنیادی است، روابط اجتماعی بیمار می‌باشد و فساد گوشه گوشه ی جامعه را دربرگرفته است. طلاق یک معلول است، از آن رو که تابع شبکه پیچیده و به هم پیوسته‌ای از عوامل اجتماعی است. هر چند ازدواج امری مربوط به دو فرد است، لیکن طلاق امری اجتماعی می‌باشد که صدمه و زیان آن دامان جامعه را نیز فرا می‌گیرد و جامعه را از حرکت باز داشته و آن را عقیم می‌سازد. طلاق روح پویایی را می‌کشد و علاقه و اشتیاق جوانان را به تشکیل خانواده سست می‌کند و اعتماد اجتماعی را سلب و مخدوش می‌نماید.

 

برای تصمیم گیری بهتر در این زمینه با روانشناسان ما در مرکز مشاوره روشا تماس گرفته و افتخار راهنمایی بهتر و بیشتر خودتان را به ما بدهید.